Hằng số và biến số
21 Tháng 9, 2021
Những cụm từ không chỉ diễn biến trong toán học, mà hiện diện đậm đà trong đời sống học đường.
Trong hai vế của (bất) đẳng thức, dịch bệnh là những biến số khó lường trước. Và sự ứng phó ở đây, là sự linh hoạt ứng xử trong những tình huống biến đổi liên tục.
Thế nhưng ở vế bên kia, có những thứ khó có thể dễ dàng đổi thay ở trường học, những thứ được coi là hằng số mà dù có dịch bệnh hay không, các thầy cô vẫn nỗ lực bền bỉ xưa nay để vun đắp cho học sinh: tinh thần tự học - học tập trọn đời.
Cô Minh Thuỷ, giáo viên Văn THPT đưa ra một minh chứng về nhiệm vụ học tập nâng cao tinh thần tự học cho học sinh với các pha: trước, trong, sau giờ học. Điều này được tiến hành ngay từ tiết học đầu tiên của năm mới và cũng là phương pháp dạy và học quen thuộc tại Olympia. Cấu trúc tiết học được “đảo ngược” tối đa nhằm nâng cao khả năng tự học, tự tìm hiểu vấn đề của học sinh trước khi lên lớp. Trong tiết học, ví dụ với kiểu bài đọc hiểu văn bản, học sinh hoàn toàn có thể tự tóm tắt nội dung và tìm hình ảnh cảm hứng chính và đưa ra những lý giải/đánh giá, thảo luận sâu hơn trên lớp. Tự học sau giờ học là bài tập ngắn dạng phân tích hoặc viết đoạn sáng tạo nhập vai nhân vật trong tác phẩm để trình bày, bộc lộ cảm xúc, tâm tư của mình với nhân vật khác.
Hẳn nhiên, với cách giảng dạy này, xây dựng năng lực học tập cho học sinh không thể chỉ bắt đầu như một sự “ứng phó” với dịch bệnh. Nó được hình thành từ rất lâu trước đó, và kéo dài rất lâu sau đó. Điều này hệt như cách nghĩ về lá cờ sau ngày Độc lập còn lại gì, về ngày Quốc Khánh tuy chỉ có một nhưng tinh thần dân tộc vẫn tự hào âm ỉ chảy trong lòng mỗi người nhiều năm như một hằng số đó sao? Ở trường học, cả đội ngũ chúng tôi mong mỏi thứ đưa đến cho học sinh không chỉ là những bài học trên trang giấy ngày hôm nay, mà phải là năng lực tự học của thế kỷ 21 mà đâu đây ai cũng nhắc tới. Hằng số này hiện diện trong từng bài học, từng hoạt động nhà trường, chi chút chắt chiu bền bỉ qua nhiều năm, để mai sau, khi rời những trang giấy vở, cái còn lại bên cạnh các bạn học sinh, sẽ là khả năng tự học, tự xoay xở với mọi bài toán của riêng mình.
Bên cạnh năng lực ấy, hằng số còn là nhiều thứ: tâm huyết, tình yêu, tinh thần đoàn kết vượt thử thách, hay cả vẻ đẹp của khúc nhạc dưới đây.
Trước ngày khai giảng của học sinh Olympia sẽ diễn ra vào ngày mai, hãy cùng lắng nghe bài hát nằm lòng của nhiều thế hệ học sinh: “Ngày đầu tiên đi học” được hoà tấu trong ngày tựu trường, để nhớ lại về ngày đầu đi học của mỗi người chúng ta, và thêm tin yêu vào những hằng số mà chúng ta đã cất công vun đắp nhiều năm, dẫu biến số ngày một lớn dần và không rõ bất đẳng thức sẽ quay chiều lớn hơn vào bên nào, vào lúc nào.
Trong những nháo nhác ngược xuôi, sự neo đậu này khiến đội ngũ Olympia cảm thấy bao nỗ lực thật sự đáng giá.
