Cô giáo toán học và bí quyết xây dựng lớp học không học sinh cá biệt
23 September, 2021
Với nhiều người, khi tuổi nghề lên tới hai con số thì đa số sẽ lựa chọn những nơi làm việc mang tính ổn định cao, những công việc không nhiều thử thách. Bởi có lẽ, nhiệt huyết, tinh thần chinh phục các đỉnh cao chỉ thường xuất hiện trong 5, 7 năm đầu vào nghề và sẽ nguội dần theo thời gian. Nhưng với cô Nguyễn Thị Chinh thì khác, giảng dạy môn toán đã gần 15 năm, trải qua nhiều môi trường khác nhau nhưng niềm mong mỏi học những điều mới, khám phá những "vùng tri thức" mà cả hành trình dài chưa chạm đến vẫn thôi thúc cô mỗi ngày. Việc lựa chọn Olympia để giảng dạy trong 3 năm gần đây có lẽ cũng không nằm ngoài tinh thần học tập trọn đời ấy.
Cô Chinh chia sẻ, cách đây 3 năm biết đến Olympia thông qua các chương trình giao lưu chuyên môn giữa giáo viên các trường, thêm vào đó là những lần nghe cô bạn đồng nghiệp say sưa kể về cách mà tại Olympia làm với môn toán, với từng đứa trẻ tại đây hay thế nào, "khó nhằn" ra sao đã thôi thúc cô bước đến.
Và quả thật, khi mới bắt đầu giảng dạy tại đây, thử thách đầu tiên đó chính là thay vì dạy toán học thuần túy ngay khi bắt đầu bài giảng, cô sẽ phải quen việc chia sẻ với học sinh về toán học ứng dụng rồi mới dẫn dắt học sinh đi trở ngược lại những kiến thức cơ bản cần dạy. Đây là thử thách nhưng cũng là cơ hội bởi từ lâu cô Chinh vẫn mong muốn mang những bài toán thực tế vào bài giảng, nhưng chỉ tại Olympia cô mới cơ hội để làm điều đó mỗi ngày. Để học sinh thêm yêu môn toán, cô thường mang hình ảnh so sánh giữa 2 bộ não, một bên lộn xộn của người không học toán và một bên ngăn nắp của người học toán chăm chỉ để nói với học sinh rằng: Có thể lượng kiến thức trong mỗi người là như nhau, nhưng với người rèn luyện toán học đều đặn thì nó như một công cụ giúp sắp xếp mọi kiến thức đó được ngăn nắp để có thể dễ dàng lấy ra sử dụng bất cứ khi nào cần.
Một vấn đề nữa khi giảng dạy toán ở cấp THPT đó là: với mỗi bạn học sinh trong lớp thì đều có một hướng đi khác nhau cho tương lai, từ đó các khó khăn, các vấn đề mà các con gặp phải trong môn toán cũng khác nhau. Lúc này vai trò hỗ trợ cá nhân của giáo viên là rất quan trọng để con có thể có một tâm thế tốt nhất trong giờ học. Olympia rất đề cao việc cá nhân hóa và tư vấn giải pháp riêng cho từng học sinh, điều này cũng ít nhiều gây cho cô khó khăn trong giai đoạn đầu. Bởi trước đó, với các thói quen sẵn có cô thường ít lắng nghe, ngay lập tức đưa ra những lời khuyên mang tính “mệnh lệnh” khi trò chuyện cùng học sinh. Tại đây, cô được tham gia khóa đào tạo T.E.T (Giáo viên hiệu quả) qua đó được học các kỹ năng lắng nghe, giao tiếp hiệu quả khiến cho cô trò hiểu nhau hơn, mọi giờ học sau ấy trong lớp cô Chinh đều trôi qua khá nhẹ nhàng dù lượng kiến thức cô trò cùng đi qua thì không hề ít.
Năm học vừa rồi, lứa các bạn học sinh cô Chinh trực tiếp giảng dạy đã tốt nghiệp THPT với một số điểm trung bình khá cao. Chia sẻ về điều này, cô Chinh cho hay: “Nếu nhìn vào kết quả đó mà bảo là do cô đã làm cho các bạn học sinh yêu hơn môn toán trong những giờ lên lớp là không đúng hoàn toàn. Bởi yêu thôi thì chưa đủ, nó còn là kết quả cả một quá trình nỗ lực của chính các bạn học sinh. Cộng thêm với sự hỗ trợ rất nhiều từ phía phụ huynh nữa, các bố mẹ cũng phối hợp rất chặt chẽ với các thầy cô để hỗ trợ quá trình con học tập tại nhà. Đặc biệt trong những khoảng thời gian học tập trực tuyến của năm học vừa qua.
Bên cạnh vai trò của một cô giáo dạy toán thì cô Chinh còn được rất nhiều học sinh yêu mến trong vai trò Trưởng khối (Chief Advisors). Với cô Chinh thì đây mới là thử thách lớn nhất không chỉ trong 3 năm tại Olympia mà còn là trong cả hành trình dài làm nghề giáo viên của bản thân. Trước đó, là một giáo viên dạy toán thì điều cô tập trung chính là các hoạt động chuyên môn của môn học, còn với vai trò mới này thì thiên nhiều hơn về các công tác giáo dục – mảng mà cô chưa có nhiều kinh nghiệm. Cô nhận vai trò mới với tâm thế đó như là một cơ hội để học tập và phát triển bản thân. Và với tâm thế đó, cô luôn sẵn sàng học hỏi từ mọi nguồn cho công việc mới này, từ quản lý cấp trên cho đến những bạn giáo viên trẻ tuổi hơn cũng đều được coi như những người thầy để học tập.
Khi làm công tác giáo dục thì với cô không có học sinh nào là cá biệt cả, chỉ có những hành vi chưa phù hợp cần giáo viên phải điều chỉnh, hỗ trợ để con có nhận thức đúng, đồng hành cùng trong quá trình sửa sai. Cô không cho phép bản thân dùng uy quyền của người thầy để áp đặt lên học sinh, mà thay vào đó là sự kiên nhẫn, chấp nhận những phản ứng có thể không đúng mực. Với cách giáo dục đó, điều đầu tiên khiến trẻ không có cảm giác cô độc, và khi không có cảm giác cô độc có nghĩa là cảm giác luôn có người đồng hành, luôn có người ghi nhận những nỗ lực nhỏ nhất để làm động lực tốt hơn mỗi ngày.
Bên cạnh đó, cô tâm niệm rằng muốn trang bị cho học sinh có điều gì thì mình phải là người sở hữu thứ đó trước. Ví dụ như muốn các con biết quan tâm đến những người xung quanh thì mình phải là người quan tâm đến các con trước, các bạn sẽ cảm nhận được và truyền điều đó đi. Hay như mình quyết đoán đưa ra các quyết định trước mặt các con, các con sẽ học được điều ấy, có những việc các con đã nản rồi, mình vẫn phải kiên định làm tiếp để các con lấy đó làm động lực mà tiếp tục.
Năm vừa rồi, trong chuyến đi học tập trải nghiệm của cả khối tại trường tiểu học Tân Lập (Mộc Châu, Sơn La), khi nhìn các bạn họn sinh làm việc hăng say hết mình để cùng chia sẻ khó khăn với các em nhỏ tại trường. Cô biết công việc mình đang làm đã thu được những trái ngọt đầu tiên. Bởi với cô, trong công tác giáo dục, khi học sinh biết yêu thương, đồng cảm, biết làm việc nhóm, hỗ trợ đồng đội thì đó là thành công.
Hỏi cô câu hỏi về danh hiệu Giáo viên Danh dự - danh hiệu cao nhất dành cho giáo viên tại Olympia mỗi năm mà cô mới được trao khi tổng kết năm học vừa qua có phải là một thành công trên hành trình làm nghề của bản thân? Cô khiêm tốn: Mình cảm thấy hạnh phúc khi được trao danh hiệu đó, thế nhưng theo mình đó là sự ghi nhận cho nỗ lực của cả tập thể những thầy cô giáo cùng dạy học, cùng làm công tác giáo dục với mình. Mình hiểu mình chỉ đang đại diện cho đồng nghiệp để nhận nó thôi. Bật mí là mình còn có một “giải thưởng” cao hơn nữa được nhận trong năm vừa qua, đó là sự hỗ trợ hết mình của những đồng nghiệp cũng như tình yêu rất nhiều từ các bạn học sinh.